راهنمای سفر به زاهدان
با سلام به همه بازدید کنندگان و گردشگران عزیز،هدف از سفر امروز با اتوبوس ایرانگردی اشنایی با شهر زاهدان و نقاط دیدنی و تفریحی این شهرستان است.انشالله که از سفر امروز لذت کافی راببرید و برای سفر بعدی زاهدان را به عنوان مقصد سفر انتخاب کنید.
زاهِدانْ یکی از کلان‌شهرهای ایران و مرکز استان سیستان و بلوچستان است. این شهر نام پیشین آن «دُزْدابْ» بوده که در زمان رضا شاه به «زاهدان» تغییر یافته‌است. زاهدان از سمت شمال به شهرستان زابل و، از سمت جنوب به شهرستان خاش، از سمت شرق به کشورهای افغانستان و پاکستان و از سمت غرب به شهرستان فهرج و کویر لوت محدود شده‌است. عموم ساکنان این شهر به زبان فارسی به گویش سیستانی و زبان بلوچی سخن میگویند و پیرو دین اسلام هستند.
آب و هوای زاهدان در بیش‌تر روزهای سال گرم و معتدل است. تنها در شب‌های تابستان آب و هوای این شهر رو به سردی می‌گراید. آب آشامیدنی زاهدان لوله‌کشی بوده و از طریق چاه‌های نیمه‌عمیق پیرامون شهر و آب انتقالی از چاه نیمه های زهک تأمین می‌گردد. زاهدان به‌جهت مرزی‌بودن، از موقعیت تجاری و نظامی ویژه‌ای برخوردار است؛ به گونه‌ای که از یک‌سو راه‌آهن پاکستان که از مرز میرجاوه وارد ایران میشود و از سوی دیگر راه‌آهن سراسری ایران به این شهر منتهی میشود.
زاهدان شهری نوبنیاد است که در ۵۱۷ کیلومتری شرق شهرکرمان و نیز در نزدیکی کشور پاکستان واقع شده‌است. این شهر از طریق راه زمینی از سمت شمال به مشهد و از سمت جنوب به چابهار مرتبط شده و همچنین دارای ایستگاه راه‌آهن و فرودگاه بین‌المللی است. زاهدان از لحاظ مختصات جغرافیایی در ۶۰ درجه و ۵۱ دقیقه و ۲۵ ثانیهٔ طول شرقی و ۲۹ درجه و ۳۰ دقیقه و ۴۵ ثانیهٔ عرض شمالی واقع شده‌است. اختلاف زمان زاهدان با تهران ۳۶+ دقیقه و با گرینویچ ۲۴۶+ دقیقه‌است.
وجه نام‌گذاری
افراد کهنسال زاهدان در توجیه چگونگی اطلاق واژهٔ «دُزدابْ» به این شهر، بر این عقیده‌اند که در گذشته در برخی از نقاط این منطقه، چشمه هایی از زیرزمین بیرون آمده و برروی زمین جاری شده و سپس در فاصله‌ای نه چندان دور بار دیگر به زیرزمین فرومی‌رفته‌اند. از همین‌روی این روستا را دزداب نامیده‌اند.
به عقیدهٔ برخی دیگر، پیش‌تر در محل شهر کنونی زاهدان چاه آبی بود که زمین‌های پیرامون آن را جنگل‌های انبوه تاغ و گز پوشانده بود. در همین دوران برخی از دزدان و راهزنان به کاروان‌هایی که از این مکان عبور می‌کردند، هجوم آورده و اموال آنان را به غارت می‌بردند. بعدها در این محل قناتی حفر شد و روستای کوچکی در اطراف آن تشکیل شد که به «دزداب» معروف شد.
واژهٔ «زاهدان» که در سال ۱۳۰۸ خورشیدی، در زمان رضاشاه به این شهر اطلاق شد، در لغت به معنی «شهر پرهیزگاران» است.
آب و هوا
آب و هوای زاهدان در بیش‌تر روزهای سال گرم و خشک بوده و معمولاً در این شهر برف نمی‌بارد. زاهدان در فصل تابستان روزهایی بسیار گرم و شب‌هایی با حرارت نسبی کم را تجربه می‌کند.
در طول سال، بادهایی با جهت جنوب غربی-شمال شرقی این شهر را تحت تأثیر خود قرار می‌دهند که در این میان، بادهای سیستان که ۱۲۰ روزه در زاهدان می‌وزند، از شدت گرمای هوای این شهر می‌کاهند.
آب‌ها
آب آشامیدنی موردنیاز زاهدان از طریق چاهها، چشمهها، رودها و قناتها تأمین می‌شده‌است.همچنین در حال حاضر آب قسمتی از شهر از طریق آبی که از شهرستان زابل، توسط لوله به زاهدان انتقال داده می شود تأمین می گردد. از جملهٔ رودهای شهر زاهدان می‌توان به رودهای اومار، کچه، لادیز، لار و میرجاوه اشاره کرد.[۵]
مردم
ساکنان زاهدان را بلوچها و سیستانی ها و اقوام مهاجر تشکیل می‌دهند مردم زاهدان به زبان‌های بلوچی و فارسی به گویش سیستانی صحبت می‌کنند. هیچ منبع معتبری در مورد آمار این شهر از نظر مذهبی وجود ندارد.
آداب و رسوم
از جملهٔ مراسم مذهبی زاهدان که توسط اقوام برگزار میشود، می‌توان به جشن عید فطر، عید قربان، عزاداری در ماه محرم، عزاداری در ماه صفر و عزاداری در سالگرد شهادت امامان شیعه اشاره کرد که در روز تاسوعا و عاشورا هزاران نفر در این مراسم شرکت می‌کنند. از سال ۱۳۷۰ ه.ش بدین سو مراسم ختم صحیح بخاری و دانش آموختگی طلاب اهل سنت حوزه دارالعلوم زاهدان به بزرگترین گردهمایی جامعه اهل سنت ایران تبدیل شده‌است. این مراسم که هزاران نفر شرکت کننده دارد در مصلای بزرگ اهل سنت زاهدان برگزار میشود که علمای سنی از داخل و خارج کشور در آن حضور دارند
جمعیت
جمعیت زاهدان برپایهٔ سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ خورشیدی مرکز آمار ایران بالغ بر ۵۵۲٬۷۰۶ نفر بوده که از این‌جهت، یازدهمین شهر پرجمعیت ایران محسوب میشود.
برپایهٔ همین آمار در سال ۱۳۸۵از مجموع جمعیت زاهدان، ۲۸۱٬۹۲۶ نفر مرد و ۲۷۰٬۷۸۰ نفر زن بوده‌اند. همچنین شمار خانوارهای ساکن این شهر در این سال بالغ بر ۱۰۹٬۴۸۸ خانوار بوده‌است.
دانشگاه ها
- دانشگاه سیستان و بلوچستان
- دانشگاه علوم پزشکی
- دانشگاه آزاد اسلامی
- دانشگاه پیام نور
- موسسات غیرانتفاعی هاتف و پرتو
شهرداری
شهرداری زاهدان در سال ۱۳۲۵ خورشیدی باعنوان بلدیه تأسیس شد. شمار کارکنان این نهاد در ابتدای راه‌اندازی بالغ بر ۱۱ نفر بوده که وظیفهٔ پاکسازی شهر و آبرسانی به نقاط مختلف آن را برعهده داشته‌است.
پس از پیروی انقلاب ۱۳۵۷ ایران، شهرداری زاهدان صاحب درجهٔ ۸ شهرداری، ۱۸۶ پست کارمندی و ۳۶۰ پست کارگری شد. در سال ۱۳۷۴ خورشیدی، این شهر به ۳ منطقه و ۹ ناحیهٔ شهرداری تقسیم گردید. زاهدان تاکنون ۴۰ شهردار مختلف را به خود دیده‌است.
دانشگاه سیستان و بلوچستان
این دانشگاه که در زاهدان به دانشگاه ملی معروف است زیباترین دانشگاه ایران میباشد.
همچنین این دانشگاه از نظر وسعت دومین دانشگاه بزرگ ایران محسوب میشود.
دانشجویانی که دراین دانشگاه مشغول به تحصیل میباشند معمولا سیستانی.بلوچستانی.لر.کرد.ترک و بیرجندی هستند.
این دانشگاه ازنظر سطح علمی و امکانات یکی از دانشگاه های تراز اول ایران اسلامی به شمار می آید.
مراکز فرهنگی و تفریحی
- کوهستان پارک
- مجتمع تفریحی براسان
- مجتمع تفریحی گراناز
- مجتمع تفرح ایران بلوچ
- بوستان فرهنگیان
- کتابخانهٔ عمومی استاد کامبوزیا
- پارک لاله
- باغ خانواده
- پارک ملت
- موزهٔ شهدا
- موزهٔ منطقه‌ای جنوب شرق ایران
- موزه پست
- باغ خاتم
- کوهستان پارک شهدا
- مجتمع تفریحی امام زمان
- باغ امام علی
- پارک شادی
بیمارستان‌ها
- بیمارستان بوعلی
- بیمارستان حضرت علی اصغر
- بیمارستان پیامبراعظم
- بیمارستان امام علی
- بیمارستان تامین اجتماعی
- بیمارستان خاتم الانبیا
- بیمارستان نبی اکرم
- بیمارستان پیامبراعظم
خوراکی‌ها
فهرست خوراکی‌های زاهدان:[۵]
- آبگوشت.
- تجگی.
- شیرمال.
- شیلانج.
- قلیفی.
- کباب تنورچه.
- کشک زرد.
- کشک سفید.
- کلوچه.
- کهلی.
- خرما.
صنایع دستی
فهرست صنایع دستی زاهدان:[۶]
- آینه‌دوزی.
- سکه‌دوزی.
- سوزن‌دوزی بلوچی.
- قالی‌بافی.
- حصیربافی.
- سفالگری.
